1915

De Xulipedia
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Flag of Galicia (civil).svg Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Child in diaper icon Nacementos
Literatura
Luís Moure Mariño (Escairón, O Saviñao; 1999 A Coruña).
Ramón Piñeiro López (Láncara; 1990 Santiago).
Teodoro Morgade Varela (Baio; 1935 A Coruña).
Xaime Isla Couto (Santiago; 2012 Vigo).
Xosé María Álvarez Blázquez (Tui; 1985 Vigo).
Outros
O médico e historiador Manuel Rubén García Álvarez (Ribadavia; 1980 Santiago).
O doutor Antón Beiras García (Santiago de Compostela; 1968 Vigo).
O investigador Dionisio Gamallo Fierros (Ribadeo; 2000 Madrid).
O pintor Manuel Prego de Oliver (Ourense; 1986).
O arqueólogo Ramón Sobrino Lorenzo-Ruza (Poio; 1959).
O sacerdote Xaime Seixas Subirá, un dos que máis traballou a prol da liturxia en galego (Santiago de Compostela; 1994 Villagarcía de Campos, Valladolid).
Luís Costa García, escritor militante da CNT “Juan García Durán” (Vilagarcía de Arousa; 1986 Alacant).
José Castro Veiga “Piloto” , o derradeiro guerrilleiro antifranquista abatido polas forzas do Réxime (Boelle, O Corgo; 1965 Pesqueiras, Chantada).
A actriz Maruja Boga (Buenos Aires; ibídem 2010).
Skull.png
Pasamentos
Literatura
Leopoldo Pedreira Taibo (A Coruña; ibídem 1869).
Outros

Publicacións

Galegas



  • Miguel Ventura Balañá: “Folliñas, gromos e xermolos (o almendreiro frolecido)” (no nº 3 de “Estudios Gallegos”, revista de Aurelio Rivalta).



“A miña vida en Cuba foi intresante, mais nin ven ó caso nin teño vagar. Os amigos pubricáronme No desterro, nunha edición arrepiante que non revisei. Como eiquí foi ben acollida e Murguía me adicou dous artigos moi aupadores, para quitarme o mal sabor de boca pubriquéi Vento mareiro poucos meses denantes de tornar a Galicia no San Xuan do 1915”. (Carta de Cabanillas a Carballo Calero do 8 de novembro de 1954).

En “Estudios Gallegos”, Madrid, nº 14, 20-8-1915, escribe Eugenio L. Aydillo o artigo “El gran poeta Cabanillas. El revivir de la lírica gallega” no que fala da aparición de Vento Mareiro: “[…] Este libro significa el revivir de la lírica gallega, pero no en el sentido precario de una galvanización, de un artificioso y forzado resurgimiento colmado de flagrantes imitaciones de lo arcaico; no, es un revivir acorde con los tiempos de ahora, sin fosilizaciones ni arcaismos, que continua el desarrollo de la nuestra lírica después del lastimoso estancamiento que cronológicamente va de Curros a Cabanillas, con el vigor juvenil de una estética moderna y universal. […] Cabanillas es tan fuerte poeta como Curros y ha de ser más fecundo y más trascendental novador de la lírica gallega que ninguno de los poetas de la pléyade de oro. […] Con entera justicia debemos destacar aquí el nombre de un inspirado poeta de la montaña orensana: Noriega Varela que encarna la vena popular en su pristina desnudez campesina. Faltaba algo tan esencial como esto: la cultura, la modernidad cultural para que surgiera en todo su esplendor, revivida, la lírica gallega en la perfecta ecuación de lo popular y lo cultural: hasta ahora de un modo más o menos perfecto, nadie lo ha logrado en Galicia más que Ramón Cabanillas en Vento Mareiro.[…] Encontramos un gran paralelismo entre Curros y Cabanillas: son de una fuerza idéntica. Curros fue el cantor apasionado y romántico de la lucha entablada en su época entre el espíritu liberal y una reacción del espíritu teológico. Cabanillas canta de no menos romántico y apasionado modo la lucha de hoy entablada entre el campesino y sus opresores […].



Relativas a Galicia

  • Alejandro Miguéns Parrado: “Sede de amor” (poema. Córdoba, Argentina); “¡El!” (poema. Córdoba, Argentina) e Vox clamantis: elegía de la guerra (Córdoba, Argentina).
  • Antón Villar Ponte: O 2 de decembro escribe en La Voz de Galicia” o artigo “Por el idioma catalán”: “ […] Así pudimos conocer el extraño debate planteado en la Alta Cámara por el señor Royo Villanova acerca del peligro que para la nación española envuelve el hecho de que los catalanes se expresen en su propio idioma en actos oficiales privativos de la vida regional. […] Ir contra el idioma de los pueblos, es ir contra su vida misma. Porque los idiomas no se improvisan: son la resultante biológica y psicológica del medio natural y social: “el alma de las razas exteriorizada”. Ningún Parlamento puede abolirlos. Gozan de la indestructibilidad misma –de que hablaba Spencer – que la ley de los protozoarios”. Continúa falando sobre o tema da lingua no artigo “Por Cataluña y por Galicia” (11 de decembro): “Será, por tanto, pueblo decadente, pueblo sin voluntad, aquel que menosprecie o desdeñe su idioma. Tal caso el de Galicia. Porque ¿hablar el idioma nativo no significa pensar uno por si mismo, no representa sentirse uno a sí propio? Y cuando un pueblo no piensa por sí mismo y no se siente a sí propio; cuando un pueblo conoce la realidad a través de un instrumento de expresión extraño –lo que equivale a navegar sin brújula- forja falsos espejismos que acaban por castrar totalmente sus esfuerzos volitivos. […] Ha llegado, pues, el momento de sellar en debida forma este afecto fraternal. Nuestra cortesía característica debe ser flor que perfume la nueva afirmación catalana”. (Antón Villar Ponte: 100 artigos. La Voz de Galicia, 2003).
  • O libreiro madrileño Pedro Vindel publica o libro titulado: Martín Códax. Las siete canciones de amor. Poema musical del siglo XII, descubertas por el no 1914.
    Pergamiño Vindel
  • Juan Vicente Martínez Quelle publica na revista “Labor Gallega” (La Habana, 10 de setembro de 1915) o artigo “Por nuestra personalidad” no que comeza facendo referencia á revista catalana “La Nova Catalunya”:

“Si voleu que’ls ciutadans del demá siguin dignes de la Catalunya qu’anhelem, coopereu al sosteniment d’escoles catalanes, inscrivint-vos com a socis de la Associació Protectora de L’Ensenyansa Catalana”.

En una de las páginas de la culta y patriótica revista hermana, “La Nova Catalunya”, tropiezan nuestros ojos con esta hermosa excitación, y ella, así, escrita en el bello lenguaje de Verdaguer, de Rusiñol y de Frederic Soler, quisiéramos que se grabase en la mente de todos nuestros queridos conterráneos y sirviéndoles de ejemplo y de estímulo prestasen una mayor atención y una protección mayor también, a nuestra Real Academia Gallega que, gracias a los esfuerzos de un pequeño núcleo de patriotas, sostiénese y hace labor fecunda y grande, mas no la que debiera efectuar si estas cosas espirituales, tan íntimamente ligadas con las de otro orden más prosaico de la vida, no fuesen miradas con la indiferencia con que lo son, aun por parte de aquellos que, por razón de su mayor cultura y aficiones, eran los llamados a prestarle el calor y contribuir a la vida próspera de que hoy carece. ¿Qué hace la Academia Gallega? preguntan; qué hacen los académicos? Mirad ese Boletín, orgullo de las instituciones docentes españolas, repasad los ocho volúmenes que van publicados y ved la hermosa obra, ved la suma de documentos desentrañados para fijar nuestra gran personalidad gallega; ved todo lo recogido (antes disperso) de nuestro inmenso Folk-Lore regional; ved esa magna labor de la recopilación de voces, para el Gran Diccionario Gallego-Castellano. Inquerid ahora cómo se ha efectuado ese gran milagro; qué de esfuerzos titánicos, qué de equilibrios económicos; qué de sinsabores y de agonías por parte de las directivas todas que se han venido sucediendo desde la fundación en la Habana de la Asociación Iniciadora y Protectora de la Real Academia Gallega; los sinsabores y las penurias pasadas por la dirección de la Academia en Galicia, y después de que peséis, de que equilatéis todos estos valores, todas esta energías puestas a contribución y a prueba teniendo como único premio la satisfacción patriótica sentida por estas bellas almas, que sólo laten por el amor de la tierra madre, porque no se pierda jamás nuestra personalidad y nuestra noble ejecutoria; reconoced pasados errares, ayudad tan hermosa y sana labor y grabad en vuestra mente esas bellas y patrióticas palabras que de lema sirven a estas notas trazadas al correr de la pluma: “Si queréis que los ciudadanos de mañana sean dignos de la Galicia que anheláis, cooperad al sostenimiento de las escuelas gallegas inscribiéndoos como socios de la Asociación Protectora de la Real Academia Gallega”.

  • Aurelio Ribalta funda en Madrid a revista “Estudios Gallegos”, “Revista quincenal de lenguaje, finanzas, turismo” (sairán 21 números). No nº 16 aparece unha enquisa elaborada por Ribalta sobre a valoración e o uso do galego na escola.
  • Aparece en La Habana en abril “ La Tierra Gallega”, semanario bilingüe promovido por Blanco Torres que empregaba o pseudónimo de Fray Roblanto. Levaba como cabeceira: “Programa: contra los farsantes”. Só saíron 5 números; o derradeiro o 23 / 05 / 1915. O carácter crítico da publicación, especialmente coa directiva do Centro Galego, carrexoulle ao escritor disgustos, inimigos e acabou co semanario.
  • Tamén en La Habana nace a revista mensual, bilingüe, que desaparece a pouco de nacer “La Voz de Galicia”, dirixida por Francisco García Martínez.
  • Comeza a publicarse en La Habana o “Boletín de la Asamblea de Apoderados del Centro Gallego”. Segundo Neira Vilas “Trátase de valiosas crónicas, nas que é doado ver o esforzo e interés común dos emigrantes de cara á institución que os agrupaba”. Publicouse regularmente uns corenta e cinco anos.
  • Comeza a publicarse na Coruña o semanario “ El Pirulí”, redactado en galego e castelán e subtitulado “Periódico sustancioso, higiénico y chupable según el dictamen de un alcalde accidental”.
  • En Ourense aparece o 31 de outubro o primeiro número de “La Voz Pública”, subtitulado “Diario de Orense”.
  • Sae á rúa a revista “Atllântida: mensário artístico literário e social para Portugal e Brazil”, (1920), fundada e dirixida por João de Barros e João do Rio; editada inicialmente para Portugal e Brasil, e na que colaboraron Vicente Risco, Ramón Cabanillas e Castelao.
  • O 1 de xaneiro ve a luz “El Explorador de Puente-Caldelas”, que no 2º número cambiará o nome polo de “El Heraldo de Puente-Caldelas” (xullo 1916).
  • O 1 de maio, ve a luz o primeiro número de “ Mondariz”, revista ilustrada mensual que publican os donos do Gran Hotel Balneario de Mondariz. Subtitulábase “Suplemento de La temporada”, semanario gratuíto para os clientes do balneario. Entre os colaboradores están Murguía, Prudencio Canitrot, Aurelio Ribalta, Pérez Constanti…). (20-07-1922).
  • Publícase en Ourense (31 de outubro) o primeiro número de “La Voz Pública”, subtitulado “Diario de Orense”, dirixido por Francisco Álvarez de Nóvoa.
  • Unamuno publica en "Iberia" (Barcelona 10 abril) o artigo “Iberia”: “No hace muchos años, el inolvidable Maragall, mi amigo del alma, y yo proyectábamos haber fundado una revista, que habría de haberse llamado “Iberia” y estar escrita en las lenguas de la Península: castellano, catalán y portugués. (…) El proyecto era entonces poco practicable, pero me alagaba. Halagábame el llegar a tener un órgano de aproximación espiritual entre los pueblos ibéricos de distintas lenguas. Aproximarse espiritualmente es conocerse cada vez mejor. Y mi sueño y ahinco ha sido que nos conozcamos, aunque sea para disentir (…) “Iberia”. Un órgano en que los distintos pueblos que la integran nos comuniquemos en nuestras sendas lenguas. Y téngase en cuenta que no abjuro de mis deseos y mis esperanzas respecto al porvenir de esas lenguas y a su fusión un día. ¡Mas nunca por la fuerza!...(En Escritos de Unamuno sobre Portugal (Fundação Calouste Gulbenkian. París 1985).
  • Andrés Martínez Salazar: Documentos gallegos del Archivo Municipal de La Coruña.
  • Antonio Rey Soto: Remansos de paz, campos de guerra (relatos).
  • Armando Cotarelo: El teatro de Cervantes (Madrid).
  • José Fernández Tafall: Escenas callejeras (Pontevedra).
  • José María Riguera Montero escribe co pseudónimo de Bernardo Miranda, en “Vida Gallega” (9 de febreiro), o artigo “Un banquete inglés”, dedicado a Manuel María Puga Parga, Picadillo.
  • Juan Bautista Andrade y Tojedo: Al amor del terruño (Barcelona).
  • Leopoldo Basa: El premio (Madrid).
  • Luciano Taxonera y Vivanco: La comedia de vivir.
  • Manuel Linares Rivas: La espuma del champagne.
  • Pérez Lugín: La casa de la Troya.
  • Ramón Goy de Silva: Sirenas mudas (Madrid). El reino de los parias (Madrid) e El libro de las danzarinas (Madrid).

Acontecementos

  • Blanco Amor ingresa na redacción de “El Diario de Orense”.
  • Castelao trasládase a Madrid. Colabora en “La Ilustración Española y Americana” e “La Esfera”. Entrega ao balneario de Mondariz un encargo de grandes óleos de cegos.
  • Ramón Cabanillas abandona La Habana e retorna definitivamente a Galicia: “A miña vida en Cuba foi intresante, mais nin ven ó caso nin teño vagar. Os amigos pubricáronme No desterro, nunha edición arrepiante que non revisei. Como eiquí foi ben acollida e Murguía me adicou dous artigos moi aupadores, para quitarme o mal sabor de boca pubriquéi Vento mareiro poucos meses denantes de tornar a Galicia no San Xuan do 1915”. (Carta de Cabanillas a Carballo Calero do 8 de novembro de 1954).
    Porteiro Garea
  • VI Asemblea Agraria (Redondela), baixo a presidencia de Juan Rof Codina .
  • Basilio Álvarez visita por primeira vez a Argentina.
  • Francisco Álvarez de Nóvoa regresa a Ourense.
  • Lois Porteiro Garea pronuncia na Universidade de Compostela o discurso en galego: “A transformación do Dereito Civil pola Grande Guerra” sendo a primeira conferencia que se pronuncia en galego na Universidade. A segunda sería a de Filgueira Valverde o 3 de novembro de 1923.
  • Xosé Ramón Fernández Oxea titúlase como mestre en Madrid.
  • Consérvase deste ano grazas a unha restauración do CGAI en colaboración coa Cinemateca Portuguesa unha produción cinematográfica portuguesa sobre o Ano Santo de 1915 que recolle distintas procesións e peregrinacións e as primeiras imaxes cinematográficas conservadas de Santiago de Compostela: “O Ano Santo em Compostela”. Produción Invicta Film Porto. 342 metros. Branco e negro.
  • O pintor valenciano Sorolla, pinta nos xardín do Pazo de Vista Alegre de Vilagarcía o cadro “La romería”.

Premios

Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario

Castelao escribe a Antonio Rey Soto: Ya sabes con qué interés y seriedad he tomado esto de entrar en el Cuerpo de Estadística de manera que no puedes tomar a broma lo que voy a decirte. Necesito que por mediación de tus numerosos amigos me recomiendes a los Sres. del Tribunal. Creo que Bugallal será una cuña de esas que parten en dos a cualquiera. Te participo que no encuentro recomendaciones buenas y por eso recurro a ti. Piensa que después de tantos sacrificios y de tener bastante bien preparado el programa sería muy triste para mí que me suspendieran por falta de recomendaciones. Yo te tengo a ti por un verdadero amigo y mido tu cariño por el que siento por ti; por eso no dudo que te impondrás un sacrificio, saltando, si fuese preciso, por encima de esos escrúpulos de que me hablaste en otra ocasión que te pedí un favor análogo a éste [...] Obras. Castelao Vol. VI. Galaxia 2000.

Sumarios

Flag CPLP.gif Cataluña Flag of Spain Outras culturas

Nobel


PREMIO NOBEL DE LITERATURA: Romain Rolland

Flag CPLP.gif CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa


Nacen








Morren:

  • Ramalho Ortigão (1836 Porto).
  • Sampaio Bruno (1857 Porto).







En febreiro entra no prelo a revista Orpheu . O primeiro número sae en marzo, dirixido por Luís de Montalvor (director portugués) e Ronald de Carvalho (director brasileño, colaborando tamén nese número Fernando Pessoa, o heterónimo Álvaro de Campos; Mário de Sa-Carneiro, Alfredo Pedro Guisado; Armando Côrtes-Rodrigues e José de Almada Negreiros. A portada é de José Pacheco. Para este número de “Orpheu” Guisado ideara con Pessoa a historia de que a colaboración de Álvaro de Campos fora remitida dende Galicia. Segundo conta Francisco Fernández del Riego (La Voz de Galicia 11/12/1988) Guisado contactou co seu amigo vigués Amando Garra, que foi quen lle enviou varias follas de papel timbrado do Ateneo vigués. Nunha desas follas escribiuse a “Oda triunfal” para facerlles crer que o autor do poema, o inxeñeiro Álvaro de Campos, era un poeta residente daquela en Vigo. (En Sobre el iberismo y otros escritos de literatura portuguesa de César Antonio Molina. Edit. Akal. Madrid 1990 Páx. 36).


A historiadora portuguesa Maria Fernanda de Abreu, unha das máis importantes especialistas na obra de Fernando Pessoa descubriu un recorte do periódico de Santiago “El Eco de Santiago”, pegado na folla dun caderno de Mário de Sá Carneiro, onde se daba conta nunha nota asinada no mes de abril por Juan Barcia Caballero, da aparición da revista “Orpheu”: “Acompañado de atenta y cariñosa carta recibí el primer número de esta revista que nace según propia confesión para ser órgano y eco de la nueva generación literaria de la vecina República. Muchas veces tengo pensado de qué dependerá el aislamiento y divorcio espiritual en que viven los portugueses y españoles; y nunca supe darme cuenta del porqué…” “Complázcome de nuevo en saludar cordialmente a los noveles escritores y felicitarles por sus arrestos y buenos propósitos; y si los años y el oficio de tratar con jóvenes casi toda mi vida con ser ya bastante larga, me autorizan para ello, me permito aconsejarles que sin dejar de mirar para adelante como siempre debe hacerse, no olviden del todo a lo que van dejando atrás: también allí hay cosas buenas”.(En Sobre el iberismo y otros escritos de literatura portuguesa de César Antonio Molina. Edit. Akal. Madrid 1990 Páx. 118-119).

Pessoa escribe en inglés o poema Antinoüs e colabora con “O Jornal” (aparece o 8 de abril), dirixido por Boavida Portugal coa sección Crónica da Vida que Passa. Tras unha protesta dos condutores de Lisboa contra unha das crónicas de Pessoa é expulsado da redacción do periódico (22 de abril). En maio escribe no panfleto semanal clandestino de João Camoesas “Eh Real!” o artigo “O preconceito da Ordem”.


En xuño sae o segundo número de “Orpheu”, dirixido por Mário de Sá-Carneiro, Fernando Pessoa e o editor António Ferro. En xullo, asinada por Álvaro de Campos chega ao xornal “A Capital” unha resposta a un artigo considerada irreverente polos outros membros de “Orpheu”, que se desligan da revista. Mário de Sá-Carneiro regresa a París.


Houbo un terceiro número que non chegou a ver a luz. Hai unha edición facsímil publicada por Ática. Arnaldo Saraiva prologa a reconstrución dese número 3 que non chegou a saír.


Segundo Fernando Pessoa “morre” Alberto Caeiro. A pesar diso, moitos dos poemas de Caeiro levan datas posteriores.


Alfredo Pedro Guisado: Elogio da Paisagem.


António Sardinha: Epopéia da Planície (poesía) e O Valor da Raça (ensaio).


António Sérgio: Educação cívica.


Augusto Gil: Sombra de fumo.


Fidelino de Figueiredo: Características da Literatura Portuguesa.


José de Almada Negreiros: Manifesto Anti-Dantas.


Júlio Dantas: Soror Mariana (teatro) e O amor em Portugal no século XVIII.


Mário Beirão: Ausente.


Mário de Sá-Carneiro: Céu em fogo (conto).


Pedro Cardoso (Cabo Verde): Cabo-Verdianos.


Teixeira de Pascoaes: A Arte de Ser Português (ensaio).






Cataluña


Nacen:

Morren:

  • Albert Llanas (Barcelona; ibídem 1841).

Creada a “Escola de Bibliotecàries” que xorde dun proxecto de Eugeni d‘Ors que foi o primeiro director.


Alfons Maseras i Galtés: Ildaribal.


Antoni Rovira i Virgili: Debats sobre el catalanisme.


Eugeni d´Ors: Gualba, la de mil veus.


Joaquim Folguera: Poemes de neguit.


Josep Maria Junoy: Oda a Guynemer.


Josep Maria López-Picó: L‘ofrena.


Santiago Rusiñol: El senyor Josep falta a la dona (teatro) e La dona del senyor Josep falta a l´home (teatro).

Flag of Spain

Nacen:







Morren:

  • O xesuita Padre Coloma (Madrid; 1851 Jerez de la Frontera).
  • Francisco Giner de los Ríos (Madrid; 1839 Ronda).








Alonso Quesada: El lino de los sueños. “…quisiera referirme a una serie de conexiones que pudieran existir entre el poeta portugués ( Fernando Pessoa ) y algunos de nuestros poetas de vanguardia más importantes, pero menos conocidos. Me refiero al palmesano Jacobo Sureda (1901-1935), el gallego Manuel Antonio (1900-1930), el catalán Salvat Papasseit (1894-1924) y el canario Alonso Quesada (1886-1925). Todos ellos, más o menos, ignorantes los unos de los otros, pero en ambientes lejanamente paralelos. Todos, incluyendo al propio Fernando Pessoa y Cia, están afectados por la insularidad, o mejor dicho, por el “a-islamiento” al que se refirió Miguel de Unamuno al hablar del autor de El lino de los sueños”. “Hay una atmósfera parecida en todos ellos, muertos a muy tempranas edades”. En Sobre el iberismo y otros escritos de literatura portuguesa de César Antonio Molina (Akal 1990 Páx. 88 e 89).


Azorín: Al margen de los clásicos.


Juan Ramón Jiménez: Estío.


Pío Baroja: Los recursos de la astucia.








Máis culturas:


Nacen:

  • Koldo Mitxelena (Rentería; 1987 San Sebastián). “Lía moita literatura galega e non descoñecía os problemas da nosa lingua, inquedanzas e saberes que lle viñan de convivir tres anos nos cárceres franquistas (de 1946 a 1949) con Ramón Piñeiro e cos irmáns Cesáreo e Camilo Saco” (Xesús Alonso Montero. “La Voz de Galicia” 28-08-2015).



Morren:.

  • Luigi Capuana (1839 Sicilia).



Julio Vicuña Cifuentes: Estudios de folclore chileno.

Luis Gonzaga Urbina: El poema de Mariel.


Mariano Azuela: Los de abajo.



David Herbert Lawrence: The rainbow (narrativa).


Franz Kafka:A metamorfose. Traducida ao galego por Xosé María García Álvarez para a Biblioteca Galega de Clásicos Universais.Giani Stuparich: Nazione Ceca.


Iván Bunin: Gospodin iz San Francisco.


Romain Rolland: Au-dessus de la mêlée (narrativa).


Virginia Woolf: Viaxe de ida.


Vladimir Maiakovski: Unha nube con pantalóns (poesía).



Tamén sucedeu...

  • Nacen:

- Santiago Carrillo (Xixón; 2012 Madrid).

- O director e actor de cine Orson Welles (Wisconsin; 1985 Los Ángeles).

  • CINE: David W. Griffith: Intolerancia.
  • Manuel de Falla: “El amor brujo”.
  • Gabinete Romanones.
  • Segundo o censo electoral, a poboación española con dereito a voto (varóns maiores de 25 anos) ascende a 4.753.699 votantes, dos que un 40% son analfabetos.
  • En Portugal o xeneral Pimenta de Castro instaura unha ditadura.
  • Continúa a guerra na fronte europea: Gran Bretaña anuncia o bloqueo naval de Alemaña. Alemaña replica bloqueando Gran Bretaña con submarinos.
  • Italia incorpórase á guerra no bando aliado.
  • Un submarino alemán afunde no mar de Irlanda o trasatlántico británico “ Lusitania”, morrendo 1.198 persoas.
  • Os EEUU ocupan Haití.
  • Morre Francisco Giner de los Ríos (1839).