1900

De Xulipedia
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Flag of Galicia (civil).svg Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Child in diaper icon Nacementos
Literatura
Ángel Lázaro Machado (Ourense; 1985 Madrid).
Eugenio Montes Domínguez (Vigo; 1982 Madrid). Algunhas fontes sitúan o seu nacemento en Bande no 1897.
Francisco Luis Bernárdez (Buenos Aires; 1978). Fillo de pais galegos.
José Trapero Pardo (Castro de Ribeiras de Lea; 1995 Lugo).
Juán Noya Gil (A Guarda; ibídem 1989).
Manuel Antonio Pérez Sánchez (Rianxo; ibídem 1930).
Nicolás García Pereira (Ferrol; ibídem 1934).
O galeguista Víctor Casas Rey (A Coruña; fusilado en Pontevedra en 1936).
Placa 12 de novembro
Xosé Roxelio Otero Espasandín(Santa Baia de Castro, Cerdedo; 1987 Bethesda, Washington).
Xulio Sigüenza Raimúndez (A Coruña; 1965 Vigo).
Outros
O cardeal Fernando Euloxio Quiroga Palacios (Maceda; 1971 Madrid). Foi o primeiro cardeal que celebrou a misa en galego. Na revista “Logos” escribiría baixo os seudónimos de F. Pazos e Marcos: “Eu teño pra min que o crego da aldea non pode levar a cabo a súa misión esencial, a súa obriga de ensinar o Evanxeo, namentres non ensine en galego”.
O xornalista e escritor José Gómez Posada Curros (Vigo; ibídem 1996).
O escritor Ángel Lázaro Machado (Ourense; 1985 Madrid).
O escritor Carlos Montenegro (Pobra de Caramiñal; 1981 Miami).
O xeólogo Isidro Parga Pondal (Laxe; 1986 A Coruña).
O compositor Francisco Parra Llorente (Alfaro; 1978 A Coruña).
O músico Emilio Teijeira Coto (O Porriño; ibídem 1976).
O político comunista Benigno Álvarez González (Maceda; ibídem 1937).
O político Manuel Iglesias Corral (A Coruña; 1989).
A mestra e escritora Josefa García Segret (Tui; 1986 Oleiros).
O pintor Fermín González Prieto (Viveiro; 1987 Madrid).
Vicente Loriente Cancio (Castropol, 1979). Foi quen enviou a Dámaso Alonso Barco sin luces de Luís Pimentel. Este intentou publicalo en Madrid sen conseguilo. Escribiu o prólogo que publicaría nun libro seu no 1952. Finalmente o libro de Pimentel publicaríase en Lugo no 1960.
O escritor Francisco Marcos Raña (O Carballiño; 1990 Madrid).
Skull.png
Pasamentos
Literatura
Alfredo Brañas Menéndez (Santiago de Compostela; 1859 Carballo).
Patricio Valentín Sixto Delgado Luaces “Xan de Masma” (Cuba; 1850 Mondoñedo).
Outros
Víctor López Seoane y Pardo-Montenegro (A Coruña; 1834 O Ferrol).
Frei Rosendo Salvado (Roma; 1814 Tui).
O pintor Ovidio Murguía Castro, fillo de Rosalía e Murguía (1871 Lestrove).
O pintor Joaquín Vaamonde Cornide (A Coruña; ibídem 1871).
O político, xornalista e editor Francisco Suárez García (1827 Ferrol).

Publicacións

Galegas

  • Francisco Camba : O terruño. (Imprenta lucense de Juan Antonio Menéndez) e como folletín nas páxinas de "La Idea Moderna".
    Francisco Camba 1918
  • Julio Camba publica unha composición en galego na “Revista Gallega” (nº 299) co título de “Charamuscas”.

Relativas a Galicia

  • José Santaló Rodríguez: La nostalgia en la literatura gallega (Santiago).
  • Escribe o escritor republicano e galeguista emigrado Manuel Castro López, en “El Eco de Galicia” (30-XI): “Al contrario de lo que sucede en la emprendedora Cataluña, donde el fomento de las ciencias, letras y artes es tan poderoso como el desarrollo de la industria y del comercio, en Galicia apenas hay ambiente para el elemento intelectual de ella; así que muchos de sus más grandes hijos -la Sra Pardo Bazán, el insigne químico Carracido, el ilustre Alfredo Vicenti, Aureliano J. Pereira y Curros Enríquez, por ejemplo-, trabajan lejos de su tierra. Uno de los más castigados por la suerte es Curros Enríquez”.
  • Na “Revista Gallega” (6 de maio) escribe Galo Salinas: “Galicia se divorcia del regionalismo. Los regionalistas grandes y chicos han desertado...”.
  • Segundo Unamuno a situación de emprego do castelán en Galicia é semellante á do País Vasco: neste ano máis do 50 % dos galegos tería como lingua de comunicación o castelán: “Pero lo que de ese suelto quiero recoger es otra cosa. Dice en él que en el resto de España (excluida Cataluña) hay unos diez millones de habitantes, que tienen como lengua propia la castellana. Paréceme que el autor del suelto se queda corto, porque en mi país vasco más de la mitad de la población habla el castellano y no el vascuence, y en Galicia y Asturias sucede lo propio”. Alexandre Rodríguez Guerra: Miguel de Unamuno e a lingua galega , tresCtres, 2002, páx. 47.
  • Enrique Labarta Pose funda e dirixe a revista “Pasatiempos” (Pontevedra).
  • Nicolás Fort Roldán funda o “Anuario Ferrolano”.
  • En Santiago nace o semanario satírico “El Cínife”.
  • Aparece en Betanzos o 5 de agosto “El Pueblo”, subtitulado “Órgano único de esta localidad”, sendo dirixido por José Bartolomé Vidal (15-06-1902).
  • Aparece o semanario de Ribadavia “El Ribadaviense”, fundado por Máximo Tomé González (1936).
  • Coincidindo coas festas do Apóstolo, comeza a publicarse “Santiago”, publicación subtitulada “Revista literaria” e dirixida por Antonio Iglesias Pardo.
  • O cardenal de Santiago de Compostela D. José María Martín Herrera y de la Iglesia, nun Auto con data de 9 de xuño condena “El Eco de Marín” e a revista coruñesa “Brisas”: «el semanario Eco de Marín se ensaña contra el Romano Pontífice, el celibato eclesiástico y el estado clerical» ademais de conter «chistes impúdicos y obscenos del más repugnante realismo y desenvuelta liviandad, que ningún cristiano puede leer por ser del todo contrarios a la moral y buenas costumbres» . No fallo dese Auto acordou que «venimos a prohibir y prohibimos, bajo pecado grave, a todos los fieles de nuestro arzobispado, el suscribirse a la Revista y semanario referidos, como también a leerles, oírles leer, cooperar a su impresión y publicación o prestarles en otra cualquier manera auxilio y favor. Y mandamos que cuantos tuvieren en su poder algún ejemplar de las publicaciones mencionadas lo entreguen al Párroco o Confesor». Esta resolución e outras que lle seguiron motivaron que o periódico fuese mudando de nome e pasase de Eco de Marín a Eco Marinense e logo a El Marinense para rematar volvéndose a denominar El Eco de Marín. (José Ángel Maquieira Rodríguez “Los inicios literarios de Julio Camba”. UNED, Madrid).
  • Adolfo Rey Ruibal: Septenvirato (Buenos Aires).
  • Alfonso Pérez Nieva: Por las Rías Bajas. Notas de un viaje por Galicia (A Coruña).
  • Andrés Martínez Salazar: Crónica Troyana. Códice gallego del S. XIV.
  • Ángel Amor Ruibal traduce ao castelán Principios generales de lingüística indo-europea de Paul Régnaud (Tipografía Galaica). No 2005 o Consello da Cultura Galega fai unha edición facsímil.
  • Emilio Álvarez Giménez: Humildes (poemas. Edit. IMP Viuda e hijos de Carracal, Pontevedra).
  • Enrique Pérez Ardá: Violetas silvestres (A Coruña).
  • Galo Salinas y Rodríguez: Lo que puede el honor (A Coruña).
  • Heraclio Pérez Placer: Belial (Santiago).
  • José Vega Blanco: Borrones. Cuentos y narraciones (Lugo).
  • Juan Bautista Armada y Losada: Gondar y Forteza (Madrid).
  • Julio Camba escribe no diario de Lugo “La Idea Moderna” o poema en castelán “Chilindrinas”e no nº 2959 ¡¡Ergámonos!!, en galego.
  • Justo Eliseo Areal Barros: Fragmentos de Historia de Galicia.
  • Luis González López: La leva.
  • Manuel Álvarez: Mientras haya flores (Tui).
  • Ricardo Mella: Del amor: modo de acción y finalidad social (Barcelona).
  • Urbano González Varela: Entre luces (Contos en castelán. Santiago).

Acontecementos

  • Créase a Sociedade Agraria de Teis, antiforista.
  • Constitúese a “Sociedad General Gallega de Electricidad”.
  • Eduardo Pondal nomeado socio de mérito pola Sociedad Económica de Amigos del País.
  • Castelao regresa a Rianxo na compaña da súa nai e irmáns (Teresa e Xosefina que naceran na Argentina).
  • Primeira viaxe de Afonso XIII a Galicia.
  • Os galegos constitúen o 10,64 % da poboación do Estado Español. A poboación activa de Galicia repártese así: Agricultura e pesca: 858.658. Industria: 59.622. Servizos: 81.421. O 88,7% da poboación galega vive en núcleos de menos de mil habitantes.

Premios

Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario

Sumarios

Flag CPLP.gif Cataluña Flag of Spain Outras culturas

Flag CPLP.gif CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa

Nacen










Morren:

  • António Nobre (Foz do Douro; 1867 Porto).
  • Eça de Queirós (Neuilly; 1845 Póvoa de Varzim).
    Eça de Queirós c. 1882






Nace o irmán de Pessoa Luís Miguel.


Abel Botelho: Sem Remédio.

Afonso Lopes Vieira: O meu adeus (poesía).


Carlos Malheiro Dias: Filho das ervas.


Eugénio de Castro: Constança.


Gomes Leal:Fim do mundo.


José Leite de Vasconcelos: Estudos de filologia mirandesa.


Júlio Dantas: Viriato trágico.


Machado de Assis (Brasil): Dom Casmurro.


Tomás Ribeiro: O mensageiro de Fez.








Cataluña


Nacen:

Morren:



Comeza a aparecer na literatura catalana un gran número de narracións curtas e de novelas de tema rural que inician unha moda moi espallada durante a decada 1900-1910: o ruralismo.

Aparece a revista “Joventut” (1906) dirixida por Lluis Via.


Àngel Guimerà:La filla del mar(teatro).


Jaume Brossa: Els sepulcres blancs (teatro).


Joan Maragall: El compte Arnau (primeira parte) e Visions i cants onde aparece a Oda a l’Espanya.


Marià Vayreda: Sang nova.


Salvador Guinot: Capolls mustigats.

Flag of Spain

Nacen:


Morren:



Deixa de publicarse « Las Dominicales del Libre Pensamiento », fundado en Madrid o 4 de febreiro de 1883. O 15 de xullo aparece o último número, o 939, onde explica as razóns polas que xa non se publicara as tres semanas anteriores: "Los cinco últimos números de Las Dominicales han sido secuestrados; cuatro de ellos por denuncia; el último por equivocación, puesto que no ha sido denunciado. Amén de ello, el gobernador de Madrid nos ha multado pretextando una nimiedad, el haberse enviado o no a tiempo los números que se entregan en el gobierno civil. Era inútil, por tanto, imprimir el periódico en esas condiciones, dado que serían contados los lectores que lo recibieran. Si hoy nos decidimos a publicar este número es para responder a las muchas preguntas que nos llegan de fuera, y después de expurgarlo cuidadosamente para que no se encuentre en él sombra de cosa denunciable. Suman muchos miles de duros los daños y perjuicios que estos abusos del poder llevan producidos a nuestro periódico. Del centenar de procesos que se nos habrá formado, sólo de ocho años acá, no han prosperado más que dos o tres. En los demás, los gobiernos han procedido injustamente; pero nadie nos ha indemnizado de los daños causados por las injustas denuncias, acompañadas casi siempre de secuestro”.


Camilo Bargiela: Luciérnagas.


José Echegaray:El loco Dios.


Juan Ramón Jiménez: Almas de Violeta.


Julio Herrera y Reissig: Las pascuas del tiempo (poesía).


Manuel Machado: Alma.


Pío Baroja: Vidas sombrías.


Salvador Rueda: Piedras preciosas.


Valle Inclán: Satanás.


Vicente Medina: Alma del pueblo.








Máis culturas:


Nacen:



Morren:.

  • Friedrich Nietzche (Alemaña; 1844).
  • Oscar Wilde (París; 1854 Dublín).
    Oscar Wilde Sarony
  • Stephen Crane (Badenweiler, Alemaña; 1871 New Jersey).



José Enrique Rodó: Ariel.


Gabriele d’Annunzio: Il fuoco.


Joseph Conrad: Lord Jim.


Maria Antonietta Torriani “Marchesa Colombi”: Le gioie degli altri e Racconti popolari.


Mark Twain: The man that corrupted Hadleyburg (O home que corrompeu a Hadleyburg).


Octave Mirbeau: Le journal d’une femme de chambre.


Stephen Crane: Whilomville stories.



Tamén sucedeu...

  • Nace o actor Spencer Tracy (Wisconsin; 1967).
  • Primeira viaxe de Picasso a París: "Le moulin de la Galette".
  • Toulouse-Lautrec: “A modista” e “Mesalina sentada”.
  • Poboación en España: 18,6 millóns.
  • Goberno de Azcárrega trála dimisión de Francisco Silvela.
  • “Ley Protectora de Accidentes de Trabajo”.
  • Regulación do traballo de mulleres e nenos.
  • Rebelión dos bóxers en China: forzas nazonalistas (bóxers) asedian as embaixadas estranxeiras; unha intervención estranxeira conxunta pon fin á rebelión.
  • Rusia ocupa Manchuria.
  • Guerra anglo-bóer.
  • Elévase o límite de idade escolar en Gran Bretaña ata os 14 anos.
  • En Francia establécese a xornada laboral de dez horas.
  • Poboación en Europa: 410 millóns de habitantes.
  • Invéntase nos Estados Unidos o ascensor.
  • O 14 de maio comezan en París os Xogos Olímpicos modernos.
  • Morre en Italia Victor Manuel III.