1894

De Xulipedia
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Flag of Galicia (civil).svg Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Child in diaper icon Nacementos
Literatura
Ramón Suárez Picallo (Veloi, Sada; 1964 Buenos Aires).
Manuel Cereijo Muíños (San Xoán de Poio; 1936 Madrid).
Eladio Vaz Gallego (Santiago de Compostela; 1957 Pontevedra). Entre 1937 e 1947 escribiu no cárcere un poemario que estaba composto por dúas partes, unha en galego e outra en castelán. Os poemas en galego perdéronse, os escritos en castelán foron publicados no 2017 baixo o título de Oropel.
Outros
O pintor Juan Luís López García (Santiago; 1984)
O pintor Armando Suárez Couto (Ribadeo; 1981).
O profesor de literatura e escritor Manuel Remuñán García (Santiago; 1946 Santiago).
O fotógrafo José Veiga Roel (Betanzos; ibídem 1976).
O músico Bernardo Freire López (Cedeira; 1983).
Felipe R. Cordero Carrete (Redondela; 1972). Membro do Seminario de Estudos Galegos e secretario do Instituto P. Sarmiento.
José Calviño Ozores (Lalín), enxeñeiro e político galego. Foi un dos fundadores da Casa de Galicia de París no 1956. Financiou a publicación do voceiro do Partido Socialista Galego “Adiante”, impreso en Perpiñán no 1965.
O político e xornalista Jacinto Santiago García (Arzádegos, Vilardevós; 1936Vilariño Frío, Montederramo);morre dun ataque ao corazón cando ía ser paseado.
Skull.png
Pasamentos
Literatura
José Agustín González (Cenlle; ?).
Juan López Muñiz (La Habana; ¿ Ferrol).
Manuel Martínez González (Azuqueca de Henares; ibídem 1849).
Xosé María Chao Ledo (Vilalba; ibídem 1844).
Outros

Publicacións

Galegas

  • Antonio López Ferreiro : A tecedeira de Bonaval (Primeira novela histórica en galego, publicada por fascículos en “El Pensamiento Galaico”. Editada nun volume en 1895 por Martínez Salazar na * Biblioteca Gallega).
    Biblioteca Gallega A tecedeira de Bonaval episodio da hestorea de Compostela no sigro XVI por D Antonio López Ferreiro 2 ed A Cruña Andrés Martínez editor 1895
  • Francisco Porto Rey : Las mil y una composiciones (bilingüe. Vilagarcía) e Pisto (bilingüe. Vilagarcía).
  • Lugrís Freire : Soidades (Poemas con prólogo de Curros Enríquez; La Habana).
  • Roxelio Lois Estévez : Fabas e castañas (versos en galego e castelán. Pontevedra) e Estrugas (poemas. Tamén bilingüe).
  • Xesús Rodríguez López: “A malla” (poema premiado nun certame literario en Lugo).

Relativas a Galicia

  • Murguía prologa en Pontevedra, Femeninas, de Valle Inclán.
  • O 26 de xuño escribe Curros en “Diario de la Familia” de La Habana o artigo “La muerte de Carnot”: “Una vez más los feroces discípulos de Marx y Bakunin han demostrado que no reparan en medios, por bárbaros, cobardes e inhumanos que sean, para realizar su ideal de exterminio, ese sangriento ensueño que parece concebido por un monstruo en las nocturnas fiebres del cubil”. Tamén neste diario publica o artigo “La lucha social”.
  • Curros dirixe en La Habana o semanario bilingüe “La Tierra Gallega”, que chegou a ter 6000 subscritores. (8/4/1894-9/11/1896). Deixou de publicarse a revista por negarse a pagar Curros dúas multas por críticas ao goberno colonial. No nº 11, do 13 de maio escribe: “La España moderna, que abolió la esclavitud y el privilegio, no puede sin desdoro de su dignidad y sin declararse partidaria de una tradición inicua, mantener por más tiempo, como en minoridad y tutela, una de sus más ricas provincias.. concediéndoles además, aquella autonomía municipal y provincial que hoy reclaman todas las provincias como una legítima defensa contra la creciente centralización, que todo lo esteriliza...”.Segundo Neira Vilas (A prensa galega de Cuba): “En febreiro de 1895, a poucos meses de se fundar “La Tierra Gallega”, estalou a Guerra de Independencia. O semanario maniféstase abertamente oposto á loita dos independentistas cubanos”.
  • Salvador Golpe Varela funda “Unión Gallega”, primeiro diario do rexionalismo galego.
  • Nace en Ourense a revista cultural semanal “As Burgas”, subtitulada “Literatura e artes”. Dirixida por Santiago Álvarez Nóvoa, foi unha das primeiras publicacións monolingües galegas.
  • Desaparece na Coruña o diario “El Avisador”, que nacera no 1862 co nome de “El Anunciador”. (Ver 1864). Aparece en Pontevedra o 15 de xuño a publicación quincenal “El Ángel del Hogar” co subtítulo de “Revista enciclopédica destinada exclusivamente a la mujer, ciencias, literatura, higiene, modas, labores y conocimientos útiles”.
  • Carlos Valle-Inclán y de la Peña: Escenas gallegas (Pontevedra).
  • Emilia Calé y Torres de Quintero: Crepusculares.
  • Enrique Novo García: España y Cuba: Réplica a juicios de Curros Enríquez sobre un libro de Montoro (La Habana).
  • Heraclio Pérez Placer: Guindillas (Ourense).
  • Jaime Solá Mestre: Cuentecillos.
  • José López Pardo “Ramiro Gayoso”: En vísperas de exámenes (sainete en verso).
  • Juan de la Coba: Cervantes e Batalla de Lepanto.
  • Leopoldo Pedreira Taibo: El regionalismo en Galicia (Madrid).
  • Luis de la Riega: Discusiones sobre el amor (Pontevedra).
  • Luís Otero Pimentel: Reflejos de la vida militar (Habana. Imprenta y papelería “La Universal” de Ruiz y Hermano).
  • Manuel Núñez González: La poesía popular gallega (Madrid).
  • Salvador Golpe Varela: De La Coruña a la cárcel pasando por Galicia.
  • Sofía Casanova: El Doctor Wolski. Páginas de Polonia y Rusia (Madrid).
  • Torcuato Ulloa Varela: Arlequinada (Pontevedra; artigos cómicos).

Acontecementos

  • En xaneiro Curros encóntrase en Viana do Bolo, segundo aparece nunha noticia de “La Correspondencia de España” de Madrid: “Se encuentra en Viana del Bollo, muy mejorado de salud, el ilustre poeta gallego Curros Enríquez” (19 de xaneiro). Curros abandonara en Madrid muller e fillos e decide marchar a Cuba, a onde chega o 5 de marzo. Segundo Vilanova Rodríguez a causa foron os disgustos que tivo na redacción de “El País” por uns artigos: “Non podemos surprender-nos de que un xornalista, acérrimo defensor do libre pensamento e da República, acabase tendo problemas no Estado Español. Curros viu-se obrigado a emigrar non por afán de aventuras nen por diñeiro, senón por persecución política: fora denunciado por un artigo publicado en “El País”… (Vilanova Rodríguez. Vida y obra de Manuel Curros Enríquez. Edicións Galicia. Buenos Aires).
  • Murguía destinado ao arquivo da Delegación de Facenda na Coruña.
  • O 25 de xullo a tiple galega Dorinda Rodríguez recita no Teatro Payret de La Habana o poema de Curros “Pola unión”:
    Pontevedra, Ruinas Santo Domingo 03-53

“Con non menos batallar

contra todo mal goberno,

Galicia a un supricio eterno

de cote está condenada,

e pídenos , desolada,

que a libremos de ese inferno”


“Véndote entre pena tanta,

teus bravos fillos, ¡que fan?...

¿en qué pensan?. ¿Onde están,

que non collen os fouciños

e botándose ós camiños

a redimirte non van?”.

  • Fórmase en Pontevedra a “Sociedad Arqueológica de Pontevedra”, presidida por Casto Sampedro que pretendía “Salvar de la destrucción, rescatar del olvido los múltiples objetos de interés arqueológico, histórico y artístico que aún existen en el territorio de la provincia, a fin de que clasificados convenientemente puedan servir como elementos de importancia suma para el estudio atento y bien fundado de la historia regional; único procedimiento que permite contribuir por modo eficaz a la formación definitiva de la verdadera historia general de España”.
  • Iluminación eléctrica en Lugo.

Premios

Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario

Curros escribe a Andrés Martínez Salazar: “Como de mi llegada nadie tenía aquí noticia, los primeros días de mi estancia en La Habana fueron para mi muy difíciles, teniendo que sufrir las consecuencias de la profunda división que separa a esta colonia gallega. A todos sin embargo, debo gratitud: unos y otros acaban de darme prueba de afecto, oponiéndose a mi salida para México y facilitándome los medios para publicar La Tierra Gallega, periódico semanal, al mismo tiempo que fundé El Diario de la Familia, del cual se ha publicado ya el número programa” (9 de abril).

Sumarios

Flag CPLP.gif Cataluña Flag of Spain Outras culturas

Flag CPLP.gif CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa

Nacen




Morren:

  • Joaquim Pedro de Oliveira Martins (Lisboa; ibídem 1845).



Fernando Pessoa crea o seu primeiro heterónimo “Chevalier de Pas”. Morre en xaneiro o seu irmán Jorge.

António Feijó: Ilha dos amores.


Augusto Gil: Musa cérula.


Bulhão Pato: Memórias .


Carolina Michaëlis de Vasconcelos: Fragmentos Etimológicos.


Eugénio de Castro: Silva; Belkiss e Interlúdio.


Henrique Lopes de Mendonça: Os órfãos de Calecute.




Cataluña


Nacen:

Morren:

  • Josep Lluis Pons i Gallarza (1823 Barcelona).


Àngel Guimerà: Maria Rosa (teatro).

Apel-les Mestres: Epigrames (poesía).


Carles Bosch de la Trinxeria: Lena (narrativa).


Pompeu Gener: Literaturas malsanas.

Flag of Spain

Nacen:



Morren:


Emilia Pardo Bazán: Milagros.

Francisco Blanco García. La literatura Española en el siglo XIX. En carta de Eduardo Pondal a súa irmá Josefa (A Coruña 31 de xaneiro de 1899): “Con fecha del Escorial, (cerca de Madrid), recibo un notable volumen, escrito por el sabio fraile agustino Blanco García (…) en cuyo volumen La literatura española en el siglo XIX, se ocupa de la literatura regional gallega; y con tal motivo analiza y hace la crítica de mis trabajos poéticos en términos que, en verdad, no merezco. La obra es voluminosa y notable, y está impresa en Madrid”. (Manuel Ferreiro: Pondal: do dandysmo á loucura. Biografía e correspondéncia. Laiovento 1991. Páx. 200).


Francisco Rodríguez Marín: De rebusco: sonetos.


Jacinto Benavente: El nido ajeno.


José María de Pereda: Peñas arriba.


Miguel de Unamuno: Historia de la lengua española. Ensayo de biología lingüística. Introducción a la Filología.


Pérez Galdós: La de San Quintín.


Vicente Blasco Ibáñez: Arroz y tartana.




Máis culturas:


Nacen:

Morren:.

  • Cirilo Villaverde (1812 Cuba).
  • Christina Georgina Rossetti (1830 Londres).
  • Robert Louis Stevenson (1850 Escocia).
  • Walter Pater (Oxford; 1839 Londres).




Anatole France: Le lys rouge.

Joaquín Sorolla y Bastida - La vuelta de la pesca

George Bernard Shaw: A profesión da señora Warren (teatro).


Jules Renard: Poil de carotte (narrativa).


Oscar Wilde: Salomé (teatro).


Rudyard Kipling: The jungle book.





Tamén sucedeu...

  • Nacen:

- O guitarrista Andrés Segovia (Jaén; 1987 Madrid).

- O director de cine Aleksandr Dovzhenko (1956).

  • Joaquín Sorolla: “Y aún dicen que el pescado es caro” e “La vuelta de la pesca”.
  • Toulouse-Lautrec: "Femme tirant son bas".
  • Fin da Guerra de Melilla.
  • Sagasta forma novo Goberno.
  • Créase en Bilbao a Sociedade Recreativa Euskaldun Batzokija, promovida por Sabino Arana, quen fora educado nun ambiente carlista e estudara medicina en Cataluña.
  • Constitúese a “Liga Vizcaína de Productores”.
  • Atentados anarquistas e Lei Antiterrorista.
  • Engels publica o III tomo de “Das Kapital” de Marx.
  • Inicio da guerra chino-xaponesa polo dominio de Corea: derrota de China.
  • En Francia, o presidente Sadi Carnot é asasinado por un anarquista italiano.
  • Fúndase o Partido Socialista da Argentina de Juan Justo.
  • Apertura da canle de navegación de Manchester.
  • O 23 de xuño, delegados de trece países, entre os que está España, reúnense en París, por iniciativa de Pierre de Coubertin e deciden o establecemento dos Xogos Olímpicos da era moderna.
  • O 24 de xullo ten lugar entre París e Ruen a celebración da primeira carreira automobilística da historia. A velocidade media dos vehículos é de 20 km/h.
  • O capitán xudeo francés Alfred Dreyfus é detido, sendo acusado de alta traición a favor de Alemaña. É condenado a cadea perpetua, sendo indultado en 1899. O caso provoca unha fonda indignación en Francia que leva a Zola a escribir o artigo “Eu acuso”, que é publicado o 13 de xaneiro de 1898 no diario “L’Aurore” e que é un alegato a favor do capitán.
  • Morren:

- O pintor Dionisio Fierros Álvarez (Madrid; 1827 Cudillero).

- Alexandre III de Rusia.